Trzy edukacje

Koncepcja uczenia się przez całe życie określana jest obecnie jako lifelonglearning (LLL) i odnosi się do wszelkiej, trwającej przez całe życie, aktywności, mającej na celu rozwój wiedzy i umiejętności w perspektywie osobistej, obywatelskiej, społecznej oraz zorientowanej na zatrudnienie.

W przebiegu życia mówimy dziś najczęściej o trzech rodzajach edukacji i są to:

Edukacja formalna odnosi się do zinstytucjonalizowanych form nauczania, takich jak szkoły, uczelnie; program nauczania określany jest odgórnie i ściśle obowiązuje zarówno uczniów jak i nauczycieli. Zatem edukacja formalna to kształcenie realizowane przez:

publiczne i niepubliczne szkoły oraz inne podmioty systemu oświaty,
uczelnie oraz inne podmioty systemu szkolnictwa wyższego,

w ramach programów, które prowadzą do uzyskania kwalifikacji pełnych oraz kwalifikacji nadawanych po ukończeniu studiów podyplomowych.

Cechy edukacji formalnej:

systematyczna,
ciągły proces edukacyjny,
administrowana,
określona czasowo,
sztywny program.

Edukacja pozaformalna jest to każdego rodzaju świadomie zorganizowana działalność edukacyjna, która ma miejsce poza nauczaniem formalnym, są to np.: warsztaty, kursy, szkolenia. Zatem edukacja pozaformalna to: kształcenie i szkolenie realizowane w ramach programów, które nie prowadzą do uzyskania kwalifikacji pełnych i nadawanych po ukończeniu studiów podyplomowych.

Cechy edukacji pozafomalnej

świadoma,
zorganizowana,
poza ustawowym kształceniem formalnym,
dobrowolne, aktywne uczestnictwo,
zaspokojenie szerokiego spektrum potrzeb edukacyjnych: (wy)kształcenie uzupełniające, dodatkowe.

Uczenie się nieformalne inaczej uczenie się incydentalne, które odbywa się na ogół nieświadomie, w ciągu całego życia jednostki, jest to uczenie się bazujące na doświadczeniu, uczenie się poprzez wykonywanie codziennych czynności. Zatem edukacja nieformalna to uzyskiwanie efektów uczenia się poprzez różnego rodzaju aktywność poza edukacją formalną i edukacją pozaformalną.

Cechy edukacji nieformalnej:

niezorganizowana,
niesystematyczna,
niezamierzona,
brak realizacji procesu uczenia,
codzienne doświadczenie,
wpływ otoczenia,
brak stopni (ocen),
brak nauczyciela.

Wynikiem uczenia się w każdej z tych form stają się:

wiedza (czyli to, co ktoś wie i rozumie),
umiejętności (czyli to, co ktoś naprawdę potrafi),
i kompetencje społeczne (odpowiedzialnośc i autonomia czyli to, do czego ktoś się poczuwa).

Warto jednak pamiętać o tym, że o kwalifikacjach można mówić jedynie wtedy, gdy efekty uczenia się czyli kompetencje zdobyte w procesie uczenia się, a zatem wiedza, umiejętności i kompetencje społeczne, zostaną potwierdzone np. świadectwami, certyfikatami, dyplomami. Potwierdzanie kwalifikacji odbywa się w drodze walidacji (sprawdzenia - np. egzamin zawodowy, matura, egzamin na prawo jazdy, egzamin ukończenia kursu lub szkolenia, obrona pracy magisterskiej itp.) i certyfikacji (potwierdzenia - wydanie dyplomu zawodowego, certyfikatu kwalifikacji zawodowej, świadectwa ukończenia szkoły, świadectwa dojrzałości).

Sprawdźmy teraz czy potrafisz przyporządkować różne formy edukacji do poszczególnych jej odmian.

Zadanie do wykonania Trzy edukacje – znajdziesz TUTAJ

Przyglądając się przywołanym formom edukacji w kontekście całożyciowego uczenia się czyli LLL, warto zastanowić się, z jakich form korzystamy najczęściej w przebiegu całego życia? Czy na każdym etapie naszej zawodowej drogi, w równym stopniu uczestniczmy w każdym z tych typów zdobywania wiedzy, umiejętności i kompetencji społecznych oraz przekuwania ich w kwalifikacje?

Karta pracy Gdzie i jak ludzie najczęściej się uczą? – aktywny pdf.

A teraz zastanów się i poszukaj odpowiedzi na pytanie?

Do czego jest lub będzie Ci w karierze zawodowej potrzebna edukacja formalna?
Czy uważasz, że będziesz w przyszłości korzystał z edukacji pozaformalnej? Jeśli tak, napisz w jakich sytuacjach?
Czy uważasz, że edukacja nieformalna również może Ci się przydać? Jeśli tak, uzasadnij odpowiedź.
Jaką wartość może mieć każda z tych trzech odmian edukacji w Twojej edukacyjno-zawodowej przyszłości?

Warto uwzględnić perspektywę LLL myśląc o planowaniu swojej kariery. W kontekście całożyciowego uczenia się zachęcam także do poszukania informacji na temat Zintegrowanego Systemu Kwalifikacji TU oraz Polskiej i Europejskiej Ramy Kwalifikacji TU oraz TU.

« Wróć